W świetle prawa zasiłek opiekuńczy to świadczenie pieniężne, o które może wystąpić osoba na której ciąży obowiązek alimentacyjny lub małżonkowie. Należny w sytuacji kiedy opiekun musi zrezygnować z zatrudnienia aby zapewnić opiekę niepełnosprawnemu członkowi rodziny.

Kto może ubiegać się o zasiłek opiekuńczy?

Niezależnie od tego czy niepełnosprawność jest nabyta czy wrodzona, przysługuje on każdej osobie, która spełnia wymienione powyżej kryteria.

Fakt jego przyznania jest uzależniony od wysokości dochodu rodziny, która sprawuje opiekę oraz rodziny osoby jej potrzebującej.

Łączny dochód tych rodzin nie może przekroczyć 764 zł brutto, na każdego z członków.

Zasiłek przyznawany jest w celu stałej opieki nad osobą posiadającą orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności, w którym znajdują się wskazania do stałej/długotrwałej opieki lub pomocy w związku z utrudnioną (lub niemożliwą) samodzielną egzystencją oraz koniecznością stałego współudziału w codziennych czynnościach. Takich jak jedzenie, higiena czy możliwość uczęszczania do placówek edukacyjnych czy opiekuńczych.

Jakie dokumenty należy złożyć aby ubiegać się o świadczenie?

Do wniosku, który znaleźć można na stronie urzędu gminy lub miasta należy dołączyć:

• Kserokopia dokumentu tożsamości (ważny dowód osobisty lub paszport) oraz udostępnić jego oryginał do wglądu.
• Orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki.
• Zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę. Musi być w nim wymieniona liczba dni w tygodniu, w których osoba niepełnosprawna korzysta z opieki lub oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki.
• Dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa pomiędzy opiekunem a osobą wymagającą opieki – akt urodzenia/akt ślubu/dowód osobisty.
• Zaświadczenie o wysokości dochodów uzyskanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy.
• Zaświadczenie właściwego (ze względu na miejsce zamieszkania) organu gminy.
• Zaświadczenie potwierdzające wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne.
• Inne oświadczenia i dowody mogące pomóc w ustaleniu zasadności przyznania świadczenia.

Kto nie ma prawa do zasiłku?

Prawo takie nie przysługuje jeśli osoba sprawująca opiekę pobiera emeryturę, rentę, rentę rodzinną z tytułu śmierci małżonka, rentę socjalną, zasiłek stały, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne.

Nie zostanie on udzielony również jeśli sprawujący opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna. A także jeśli sam sprawujący opiekę legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Ma to zastosowanie także kiedy osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej (wyjątkiem są rodziny zastępcze spokrewnione), w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę.
A także wtedy gdy na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury, jest ustalone na niej prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego lub prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Należy również pamiętać, że nie otrzyma się zasiłku na osobę, która jest uprawniona do świadczeń zapewniających opiekę, poza granicami kraju.

Chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.